Η ικανότητα των σκύλων να περπατούν στο χιόνι χωρίς να κρυώνουν είναι ένα συναρπαστικό παράδειγμα της προσαρμογής των ζώων στις δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες. Το μυστικό αυτής της ικανότητας βρίσκεται στον τρόπο κυκλοφορίας του αίματος τους, που τους επιτρέπει να διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματός τους ακόμα και όταν οι πατούσες τους βρίσκονται σε επαφή με ψυχρές επιφάνειες.
Σύμφωνα με τον Χιρογιόσι Νινομίγια, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Yamazaki Gakuen της Ιαπωνίας, το σώμα των σκύλων έχει αναπτύξει ένα εντυπωσιακό σύστημα μεταφοράς θερμότητας, το οποίο προστατεύει τα πόδια τους από το ψύχος, αποτρέποντας ταυτόχρονα την απώλεια θερμοκρασίας στο υπόλοιπο σώμα.
Το μυστικό της φυσιολογίας των σκύλων
Το σύστημα αυτό λειτουργεί ως εξής: θερμό, οξυγονωμένο αίμα που κυκλοφορεί μέσω των αρτηριών μεταφέρει θερμότητα στα ψυχρότερα τμήματα των ποδιών του σκύλου, ειδικά όταν αυτά βρίσκονται σε επαφή με παγωμένες επιφάνειες. Παράλληλα, το αίμα που επιστρέφει από τα ψυχρά σημεία των ποδιών μέσω των φλεβών θερμαίνεται από το αρτηριακό αίμα πριν επιστρέψει στην καρδιά και στο κεντρικό κυκλοφορικό σύστημα.
Αυτό συμβαίνει χάρη στην εγγύτητα των αρτηριών και των φλεβών στα πόδια του σκύλου. Η θερμότητα “μεταφέρεται” από τις αρτηρίες στις φλέβες, δημιουργώντας έναν μηχανισμό θερμορύθμισης, που επιτρέπει στα πόδια του ζώου να παραμένουν λειτουργικά και να μην παγώνουν, ακόμη και σε ακραίες θερμοκρασίες.
Όπως εξηγεί ο Νινομίγια, αυτός ο μηχανισμός, γνωστός ως “αντίθετη ροή θερμότητας” (counter-current heat exchange), είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος του σκύλου και αποτρέπει την υπερβολική απώλεια θερμότητας.
Ποιες άλλες συνθήκες το επιβεβαιώνουν
Ο μηχανισμός αυτός δεν περιορίζεται μόνο στους σκύλους. Παρόμοια συστήματα έχουν παρατηρηθεί σε άλλα ζώα, όπως τα δελφίνια, τα οποία χρησιμοποιούν αντίστοιχη τεχνική για να διατηρούν τη θερμοκρασία του σώματός τους στα πτερύγια, που έρχονται συχνά σε επαφή με το κρύο νερό.
Ο Νινομίγια, στη μελέτη του που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Veterinary Dermatology, χρησιμοποιώντας ειδικό μικροσκόπιο, διαπίστωσε ότι η εγγύτητα των αιμοφόρων αγγείων στο πέλμα του σκύλου είναι η αιτία που αυτό το σύστημα λειτουργεί τόσο αποδοτικά. Αυτό το μοναδικό χαρακτηριστικό επιτρέπει στους σκύλους να διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία τους, προστατεύοντάς τους από τις συνέπειες της έκθεσης σε υπερβολικό ψύχος.