Υπάρχουν επιστημονικά ευρήματα που εξηγούν πώς και γιατί τα ζώα ενδέχεται να αντιληφθούν ότι επίκειται σεισμός πολλές ώρες πριν καν σημειωθούν προσεισμοί.
Η συμβίωσή μου με σκύλους δεν μου έχει δείξει πως μπορούν να καταλάβουν τον σεισμό πριν γίνει. Ίσως να μη βοηθά ότι ζω σε όροφο πολυκατοικίας. Μπορεί βέβαια τα δικά μου κατοικίδια να ένιωσαν μια ανησυχία που δεν κατάλαβα. Σίγουρα δεν αλυχτούσαν, όπως οι σκύλοι που βρίσκονταν στην νοτιοανατολική Τουρκία και τη Βόρεια Συρία, πριν το ξέσπασμα του δολοφονικού σεισμού των 7,8 Ρίχτερ.
Χρήστες των social media πόσταραν πως τα ζώα του περιβάλλοντός τους συμπεριφέρονταν παράξενα πριν τον τεράστιο σεισμό και τους πολύ ισχυρούς μετασεισμούς.
Όπως αναφέρει η Washington Post, ο ισχυρισμός αυτός υπάρχει από την αρχαιότητα και κάποιοι επιστήμονες τον υποστηρίζουν, βάσει φυσικά ευρημάτων μελετών.
Πώς τα ειδικά μηχανήματα της σεισμολογίας ανιχνεύουν δονήσεις που δεν νιώθει το ανθρώπινο σώμα; Αυτό φαίνεται πως κάνουν και κάποια ζώα, που είναι «καλύτερα εξοπλισμένα», ώστε να αισθάνονται μικροσκοπικούς προσεισμούς που ταξιδεύουν μέσω της Γης, δευτερόλεπτα πριν βγει στην επιφάνεια ένα πιο δυνατό σεισμικό κύμα.
Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν πως κάποια ζώα ενδέχεται να νιώθουν τις δονήσεις πριν καν τους προσεισμούς.
Πώς αντιλαμβάνονται τα ζώα τα σεισμικά κύματα
Σύμφωνα με το US Geological Survey, η μη φυσική συμπεριφορά ζώων στα δευτερόλεπτα που προηγούνται ενός σεισμού, εξηγείται από τη διαφορά μεταξύ των μορφών σεισμικών κυμάτων.
- Τα Primary (P) κύματα είναι τα πρώτα που εκπέμπονται από έναν σεισμό και ταξιδεύουν αρκετά χιλιόμετρα από το επίκεντρο. Σύμφωνα με το USGS, είναι πιο αισθητά στα ζώα.
- Ακολουθούν τα ισχυρότερα Secondary (S) κύματα, που ταράζουν το έδαφος σε κυματιστή (απανωτή) κίνηση.
«Υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι που μπορούν να νιώσουν το πρωτεύον κύμα που ταξιδεύει πιο γρήγορα από την πηγή του σεισμού και φτάνει πριν το μεγάλο δευτερεύον κύμα», αναφέρει η USGS, προσθέτοντας ότι «πολλά ζώα που έχουν πιο έντονες αισθήσεις έχουν τη δυνατότητα να νιώσουν το πρωτεύον κύμα, δευτερόλεπτα πριν φτάσει το δευτερεύον».
Οι αρχικές δονήσεις που ανιχνεύονται και αναλύονται από σεισμολογικά μηχανήματα χρησιμοποιούνται επίσης από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόβλεψη σεισμών, συνήθως με λιγότερο από ένα λεπτό προειδοποίησης. Μπορούν τα ζώα να νιώσουν όσα έρχονται νωρίτερα από τις μηχανές; Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν πως ναι.
«Έχουμε μια πολύ καλή ένδειξη ότι τα ζώα αισθάνονται πραγματικά τους προδρόμους των σεισμών. Δεν πρόκειται για τη σεισμική δραστηριότητα», είπε στη Washington Post ο Martin Wikelski, διευθυντής στο Ινστιτούτο Συμπεριφοράς των Ζώων Max Planck και επικεφαλής σχετικής μελέτης που δημοσιεύτηκε το 2020.
Οι ερευνητές προσάρτησαν ηλεκτρονικά tags σε αγελάδες, σκύλους και πρόβατα που ζούσαν σε μια ιταλική φάρμα, ώστε να παρατηρήσουν τις κινήσεις τους για αρκετούς μήνες μετά τον εντοπισμό σεισμών σε κοντινή περιοχή. Ανακάλυψαν ότι τα ζώα ήταν ασυνήθιστα υπερδραστήρια (ορίστηκε ως «συνεχής κίνηση για περισσότερα από 45 λεπτά») πριν ανιχνευτούν επτά από τους 8 μεγάλους σεισμούς που καταγράφηκαν. Για την ακρίβεια, οι αγελάδες «πάγωσαν», δηλαδή έμειναν ακίνητες για ώρα, τα σκυλιά έγιναν νευρικά και άρχισαν να γαβγίζουν, τα πρόβατα είχαν ακανόνιστη συμπεριφορά και όλα μαζί έκαναν τις αγελάδες να τρελαθούν.
Η έρευνα διεξήχθη με συσκευές που ο Dr. Wikelski περιέγραψε ως «μικρά κινητά τηλέφωνα για τα ζώα» και έδειξε ότι μπορούσαν να ανιχνεύσουν σεισμούς δυνητικά περισσότερες από 12 ώρες πριν από τον άνθρωπο (πολύ πριν τους προσεισμούς), σε απόσταση έως και 19 χιλιομέτρων. Ο λόγος δεν είναι ακόμα σαφής.
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να μας ενημερώσουν, αλλά δεν ξέρουμε πώς το κάνουν», δήλωσε ο Dr. Wikelski. Πρότεινε ότι η ικανότητά τους να αισθάνονται τον κίνδυνο μπορεί να σχετίζεται με την ικανότητά τους να επικοινωνούν μεταξύ τους ή με την απελευθέρωση ποσότητας σιδήρου στον αέρα από την υπόγεια πίεση.
